ازدواج یک امر شرعی و قانونی است که اسلام به آن توصیه بسیار نموده است. ازدواج باید سبب رضایت و شادمانی زن و مرد شود. اما متاسفانه گاهی این امر تحقق نمی یابد و زوجین به دلایل مختلف تصمیم به جدایی می گیرند. پس از جاری شدن صیغه طلاق زن باید عده نگهدارد. یعنی باید تا یک زمان مشخصی با شخص دیگری ازدواج ننماید. این موضوع مطابق با قوانین اسلام است. در این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که عده طلاق چیست؟و چه شریطی دارد؟پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا تمام نکات عده را یاد بگیرید.
عده طلاق چیست؟
در قانون مدنی کشور و همچنین شرع برای طلاق هم مانند ازدواج قواعد و مقرراتی تعیین شده است. یکی از این موارد عده است، مطابق با ماده 1150 قانون مدنی کشور، عده یعنی مدتی که تا به پایان نرسیدن آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگری اختیار کند. در واقع عده به دورانی گفته می شود که زن پس از جدایی از همسر یا فوت او نباید مجددا ازدواج نماید.
این موضوع در قرآن هم به طور واضح و صریح بیان شده است. بحث عده هم در تمام ادیان مختلف بیان شده است و تنها بر سر برخی از جزئیات اختلاف نظر وجود دارد. اما مدت این عده با توجه به نوع طلاق و یا فوت همسر متفاوت است. در واقع اگر در دوران عده ازدواجی صورت بگیرد آن عقد باطل خواهد بود.
اگر مردی با خانمی که دارای عده است ازدواج نماید، در صورت اطلاع از این موضوع مجازات خواهد شد. اما اگر از داشتن عده زن بی خبر باشد مرد مجازات نمی شود، اما مجازات زن پابرجاست. این موضوع فقط برای زنان صادق است و دلیل آن هم نگه داشتن احترام زندگی مشترک و احتمال رجوع است. با نگه داشتن عده اگر زن و شوهر از طلاق پشیمان شوند می توانند دوباره به هم رجوع کنند. می توانید مقاله بهترین وکیل طلاق در تهران را مطالع نمایید.
مدت زمان عده
برای پاسخ به این سوال که عده طلاق چیست؟ و چه شرایطی دارد؟ باید مطالب بسیاری را مورد بررسی قرار دهیم. از جمله این موارد مدت زمان عده است. مدت زمانی که زن باید عده را نگه دارد در شرایط مختلف متفاوت است. دوران عده برای فوت شوهر و طلاق با یکدیگر فرق دارند. این زمان برای انواع طلاق هم متفاوت است.
اگر شوهر زنی فوت نماید، زن باید مطابق نظر قانون و قرآن به مدت 4 ماه و ده روز عده نگه دارد. اگر زن باردار باشد زمان این عده تا هنگام زایمان و به دنیا آمدن نوزاد خواهد بود. اما در هر صورت نباید کمتر از 4 ماه ده روز باشد. یعنی اگر فاصله فوت مرد و به دنیا آمدن نوزاد کمتر از این مدت باشد، زمان عده همان چهار ماه و ده روز است.
در خصوص زنی که طلاق می گیرد دوران عده به دو دسته تقسیم می شود. اگر زن باردار باشد، زمان عده تا هنگام وضع حمل ادامه خواهد داشت. مگر این که در این فاصله جنین سقط شود، که با سقط جنین عده نیز پایان می یابد. در واقع اگر در هنگام طلاق زن در ماه دوم بارداری باشد عده طلاق او 7 ماه می شود. اگر طلاق در ماه 8 بارداری صادر شود عده این زن یک ماه است و پس از تولد نوزاد دوران عده خاتمه یافته و وی می تواند مجددا ازدواج نماید.
در شرایطی که طلاق تحت شرایطی باشد که زن باردار نبوده اما عادت ماهیانه شود، باید به اندازه 3 عادت ماهیانه عده نگه دارد یعنی مدت عده او حدود 3 ماه است. اگر زن در سنی باشد که عادت ماهیانه نداشته باشد هم مدت عده او 3 ماه خواهد بود.
عده در نکاح موقت
در مورد نکاح موقت یا همان صیغه هم نگه داشتن عده الزامی است و در صورت زخ دادن ازدوج، عقد باطل خواهد بود. اما در خصوص دوران عده در صیغه باید بگوییم که اگر زن باردار باشد همانند عقد دائم مدت عده تا زمان زایمان خواهد بود. حال ممکن است فاصله زمانی طلاق و زایمان دو ماه باشد یا طلاق در ابتدای بارداری انجام شود و عده 9 ماه طول بکشد.
اما اگر زن در صیغه موقت باردار نباشد مدت عده او به اندازه 2 عادت ماهیانه خواهد بود. یعنی عده زن غیر باردار تقریبا 2 ماه است. اگر زن در سنی باشد که عادت ماهیانه نداشته باشد و یا به اصطلاح یائسه شده باشد دوران عده او 45 روز خواهد بود. پس از گذشتن این دوران در زنان باردار و غیر باردار اجازه ازدواج مجدد برای زن وجود دارد. پس از دوران عده زن می تواند همسر دیگری اختیار نماید.
عده فسخ نکاح
برای انحلال نکاح راه های مختلفی وجود دارد یکی از این راه ها طلاق است. اما راه دیگری که برای انحلال نکاح وجود دارد فسخ آن است. فسخ نکاح زمانی اتفاق می افتد که یکی از زوجین دارای عیوب مشخصی باشند و یا این که تخلفی از شروط صفت رخ داده باشد.
فسخ نکاح و طلاق تفاوت ها و شباهت هایی با یکدیگر دارند. از جمله تفاوت های آن ها این است که برای این فسخ نیازی به انجام تشریفات مختلف مانند طلاق نمی باشد. مثلا برای طلاق لازم است که دو مرد عادل شاهد خوانده شدن صیغه طلاق باشند، در صورتی که برای فسخ نکاح چنین شرایطی لازم نیست.
اما شباهت این دو موضوع در خصوص نگه داشتن عده است. پس از فسخ نکاح هم مانند طلاق زن ملزم به رعایت دوران عده است. زمان عده در این فسخ همانند طلاق خواهد بود. اگر زن باردار باشد دوران عده تا زمان زایمان و وضع حمل وی ادامه دارد. ممکن است این دوران دو ماه باشد یا 8 ماه طول بکشد. اگر زن باردار نباشد دوران عده او به اندازه 3 دوره عادت ماهیانه است. اگر به هر دلیل عادت ماهیانه مشاهده نشود، دوران عده برای زنی که فسخ نکاح نموده است 3 ماه خواهد بود. پس از این دوران زن می تواند با مرد دیگری ازدواج نماید.
زنانی که عده طلاق ندارند
عده برای احتمال بازگشت و رجوع زوجینی که دارای رابطه جنسی با یکدیگر بوده اند در نظر گرفته شده است. کلیه زنانی که در رابطه جنسی با همسر خود بوده اند موظف به نگه داشتن عده خواهند بود. اما در خصوص بعضی از زنان نیازی به نگه داشتن عده نیست.
در واقع اگر یک طلاق قبل از شروع رابطه زناشویی انجام شود زن اجباری برای نگه داشتن عده ندارد. در این نوع طلاق به دلیل این که زن باکره است و رابطه زناشویی اتفاق نیفتاده است پس نیازی هم به نگه داشتن عده نخواهد بود.
زنانی که پس از یائسگی طلاق می گیرند هم نیازی به رعایت دوران عده ندارند. زیرا یکی از دلایل عده احتمال بارداری و حفظ سلامت جنین است. احتمال بارداری در زنان یائسه کم و یا در حد صفر است و در واقع از سن بارداری آن ها گذشته است، پس لزومی به رعایت عده نیست.
بعضی از زنان به دلایل مختلف مثلا داشتن بیماری های زنانه رحم خود را تخلیه کرده اند. یا ممکن است زنی به صورت طبیعی رحم نداشته باشد. زنانی که به هر دلیلی دچار چنین مشکلی هستند و رحم ندارند هم نیازی به رعایت عده پس از طلاق نخواهند داشت. این افراد می توانند بدون فاصله پس از طلاق با فرد دیگری ازدواج کنند.
رجوع در دوران عده
زوجین به دلیل نداشتن تفاهم و سازش با یکدیگر قصد طلاق و جدایی می کنند. اگر مشکلات آن ها برطرف شود و یا پس از طلاق از انجام آن پشیمان شوند امکان رجوع برای آن ها وجود دارد. مطابق با قانون مدنی کشور زوجین در دوران عده می توانند به صورت رجعی به یکدیگر رجوع نمایند. با توجه به نوع طلاق زوجین مدت عده آن ها مشخص است. مدت عده برای طلاق رجعی 3 عادت ماهیانه است. اگر به هر دلیلی عادت ماهیانه نباشد مدت این عده 3 ماه است.
اگر در دوران عده یعنی همان 3 ماه زوج به زوجه رجوع نماید می توانند بدون انجام عقد و تشریفات دوباره با یکدیگر زندگی نمایند. اما اگر رجوع پس از دوران عده صورت بگیرد، نیاز به عقد نکاح می باشد.
کلام آخر
در این مقاله گفتیم که عده طلاق چیست؟ و چه شرایطی دارد؟ هدف از این قانون در نظر گرفتن احتمال بازگشت زوجین به یکدیگر و سلامت جنین در صورت بارداری زوجه است. مطابق این قانون زن تا مدت معینی پس از طلاق و یا فوت همسر خود نمی تواند ازدواج مجدد داشته باشد. مدت این دوران بر اساس این که همسر فوت شده و یا صیغه طلاق جاری شده باشد متفاوت است. نکته مهم در این خصوص این است که برای ازدواج دوباره باید این دوران سپری شده باشد. در غیر این صورت ازدواج انجام شده باطل خواهد بود. امیداواریم این مطالب برای شما سودمند بوده باشند. از این که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم. در صورت داشتن هر گونه انتقاد و پیشنهاد از طریق سایت وکیل چی با ما در ارتباط باشید.
