یکی از مسائلی که در دنیای امروزی به چشم می خورد تفاوت جنسیت هویتی با جنسیت واقعی فرد است. افرادی که دچار چنین مشکلاتی هستند ممکن است پس از مدتی تصمیم بگیرند از طریق انجام عمل جراحی و یا سایر روش های پزشکی، جنسیت خود را تغییر دهند. حال این سوال مطرح می شود که در هنگام تقسیم ارث این فرد باید مطابق با کدام جنسیت خود ارث ببرد؟ به دلیل اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم در این مقاله در خصوص این صحبت کنیم که آیا تغییر جنسیت در ارث تاثیر می گذارد. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تغییر جنسیت چیست؟
یک بیماری که در افراد مختلف وجود دارد دو جنسه بودن است. برخی افراد در هنگام تولد دارای ویژگی هایی از هر دو جنس مذکر و مونث می باشند. به این افراد هویتی مطابق با ظاهر آن ها در هنگام تولد داده می شود. اما به مرور و با رشد وی ممکن است ویژگی هایی متناقض با جنسیت در فرد ظاهر شود. حتی ممکن است علاوه بر ظاهر، ویژگی های اخلاقی آن ها نیز تغییر نماید. برخی از این افراد تا آخر عمر خود با همین شرایط زندگی می کنند. اما برخی دیگر تصمیم می گیرند که جنسیت خود را تغییر دهند.
تغییر جنسیت فرآیندی است که طی آن جنسیت انسان تغییر کرده و از یک حالت جنسی به حالت جنسی دیگری تبدیل می شود. این فرآیند به صورت عمل جراحی و یا هورمون درمانی انجام می شود. حال ممکن است فرد بخواهد جنسیت خود را به طور کامل به صورت جنسیت هویتی درآورد. بعضی افراد هم مایل هستند که جنسیت خود را به جنسیت مقابل تغییر دهند.
البته علاوه بر میل و خواست خود فرد، شرایط پزشکی هم در جنسیت نهایی فرد پس از عمل جراحی تاثیر گذار است. گاهی ممکن است به دلیل آناتومی بدن فرد امکان تغییر جنسیت به یکی از حالات امکان پذیر باشد.
تاثیر تغییر جنسیت در ارث فرزندان
اموال هر فرد پس از مرگ او بین فرزندان و وراث وی تقسیم می گردد. مطابق قانون زمانی که فردی می میرد، وراث درخواست انحصار وراثت می دهند. از نظر قانونی باید کلیه اموال متوفی تعیین شده و وراث وی نیز مشخص گردد. پس از انجام این مراحل، مالیات و بدهی های فرد پرداخت شده و باقی مانده اموال فرد مرحوم میان وراث مطابق قانون تقسیم می شوند.
طبق قانون اگر متوفی تنها دارای یک فرزند باشد کلیه اموال او به همان فرزند واگذار می گردد. اگر تعداد فرزندان بیش از یکی باشد و همه آن ها هم جنس باشند، یعنی همه دختر و یا همه پسر باشند، دارایی های متوفی به صورت مساوی میان وراث تقسیم می شود. اما اگر جنسیت فرزندان متفاوت باشد، فرزندان پسر دو برابر فرزندان دختر از پدر ارث می برند.
حال اگر یکی از این فرزندان تغییر جنسیت داده باشد سهم الارث او چگونه تعیین می شود؟ مطابق با نظرات فقها در چنین شرایطی سهم الارث فرزندی که تغییر جنسیت داده است مطابق با جنسیت وی قبل از فوت متوفی خواهد بود. یعنی اگر قبل از مرگ والدین، فرزند دارای جنسیت دختر بوده باشد، متناسب با سهم دختر ارث می برد. اگر وی قبل از مرگ فرد دارای جنسیت مذکر بوده باشد، دو برابر دختران از اموال پدری ارث می برد.
از این مطالب چنین استنباط می شود که اگر فردی پس از فوت پدر عمل تغییر جنسیت انجام داده باشد و جنسیت وی به جنس مذکر تغییر کرده باشد، در صورتی که قبل از آن جنسیت وی مونث بوده باشد، نمی تواند دو برابر فرزندان دختر ارث ببرد. زیرا در هنگامی که پدر فوت کرده است جنسیت وی مونث بوده است، بر عکس این موضوع نیز صادق است.
تاثیر تغییر جنسیت در ارث والدین
مطابق با قانون مدنی کشور در صورت فوت فرزندان، والدین از اموال آن ها سهم دارند. با توجه به همین قوانین سهم پدر از اموال فرزند، دو سوم و سهم مادر، یک سوم است. اما ممکن است یکی از والدین یا هر دوی آن ها اقدام به تغییر جنسیت نمایند. در این خصوص برخی فقها معتقد هستند که پدر و مادر در این شرایط دارای حقی از اموال فرزندان نیستند، زیرا دیگر پدر و مادر نمی باشند.
برخی دیگر از فقها این نظریه را مردود می دانند. زیرا در چنین شرایطی اصل والد بودن از بین نرفته است و نسبت والد و فرزندی وجود دارد فقط نوع آن ها تغییر کرده است. بر اساس قوانین، تغییر جنسیت جزو موانع ارث بردن محسوب نمی شود. بر اساس این نظریه پدر و مادری که تغییر جنسیت داده اند می توانند در صورت فوت فرزندان، از آن ها ارث ببرند.
مطابق با این نظریه، هنگام فوت فرزند، زن و مرد والدین فرزند هستند و با تغییر جنسیت تنها این عنوان ها جا به جا شده است. اما میزان ارثی که هر یک از والدین می برند به جنسیت آن ها در هنگام انعقاد نطفه بستگی دارد. پدری که در زمان فوت فرزند وجود دارد پدر هنگام انعقاد نطفه نیست، یعنی در بدن فرزند از این شخص تخمک وجود دارد، پس ارث وی برابر ارث مادر است. مادر زمان مرگ هم در واقع همان پدر زمان انعقاد نطفه است، پس وی به میزان سهم پدر از اموال فرزند خود ارث می برد.
افرادی که می توانند تغییر جنسیت انجام دهند
افرادی که دارای مشکلات دو جنسیتی هستند می توانند به صورت قانونی اقدام به عمل جراحی نموده و جنسیت خود را تغییر دهند. اما برخی افراد دارای چنین مشکلاتی نیستند و بدون دلیل تمایل به انجام عمل تغییر جنسیت دارند. در قوانین کشور ایران، انجام عمل تغییر جنسیت برای افراد عادی غیر مجاز است. به همین دلیل این افراد نمی توانند در داخل کشور و به صورت قانونی چنین عملی را انجام دهند.
اما افراد مجاز برای تغییر جنسیت به دو دسته تقسیم می شوند. افرادی که به صورت فیزیکی خنثی هستند. این افراد دارای علائم جنسی هردو جنس مذکر و مونث هستند، حال ممکن است علائم یک جنسیت نسبت به جنسیت دیگر غالب باشد. این که این افراد پس از عمل جراحی دارای چه جنسیتی باشند بستگی به شرایط و مسائل پزشکی دارد که داشتن کدام جنسیت امکان پذیر باشد. گاهی ممکن است تغییر به هر دو جنسیت ممکن باشد، در این شرایط خود فرد انتخاب می کند که مونث و یا مذکر باشد.
دسته دیگر افرادی که مجاز به انجام عمل تغییر جنسیت می باشند افراد خنثای روانی هستند. این افراد از نظر ظاهری و فیزیکی دارای یک جنسیت مشخص می باشند. اما تمایلات و مسائل روانی جنسیت مخالف را دارند. در واقع میان جسم و روان این افراد از نظر جنسی تناسب وجود ندارد. برای مثال ظاهر و فیزیک بدنی فرد مطابق با جنسیت زن است اما تفکرات و تمایلات درونی وی مطابق با جنسیت مرد می باشد. عکس چنین شرایطی هم مشاهده می شود.
تغییر جنسیت پس از ازدواج
در خصوص تغییر جنسیت، این سوال پیش می آید که آیا افراد پس از ازدواج می توانند جنسیت خود را تغییر دهند؟ پاسخ این سوال مثبت است. هر فردی در صورت داشتن شرایط و اخذ مجوز قانونی می تواند حتی پس از ازدواج هم جنسیت خود را تغییر دهد. اما باید به عواقب انجام این عمل توجه نمود.
حالت های مختلفی برای تغییر جنسیت بعد از ازدواج وجود دارد که در اینجا به بررسی این حالات می پردازیم:
- ممکن است یکی از زوجین پس از ازدواج و قبل از برقراری رابطه جنسی با همسر خود اقدام به عمل تغییر جنسیت نماید. در این صورت عقد انجام شده باطل خواهد بود اما مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد. در صورتی که این عمل به طرف مقابل خسارتی وارد کرده باشد، فردی که تغییر جنسیت داده موظف به جبران این خسارات است.
- اگر زن یا مرد پس از برقراری رابطه جنسی تصمیم به تغییر جنسیت بگیرد، باز هم عقد و ازدواج باطل خواهد بود. اما در این شرایط به دلیل داشتن رابطه جنسی قبل از عمل تغییر جنسیت مهریه به زن تعلق می گیرد.
- در شرایط استثنایی ممکن است هر دو نفر یعنی زن و مرد به طور همزمان تصمیم به تغییر جنسیت بگیرند. در این شرایط ازدواج به قوت خود باقی است و بر خلاف دو نوع قبلی افراد هم جنس نیستند و فقط عنوان آن ها تغییر کرده است.
قوانین و شرایط تغییر جنسیت در ایران
همان طور که گفته شد در ایران افراد عادی مجاز به تغییر جنسیت نمی باشند. تنها افرادی که دارای مشکلات دو جنسیتی هستند مجاز به این کار هستند. البته برای انجام این عمل باید فرد به دادگاه مراجعه کرده و مجوز عمل جراحی تغییر جنسیت را بگیرد. دادگاه پرونده پزشکی فرد را مورد بررسی قرار می دهد.
محاکم قضایی تنها در صورتی چنین مجوزی را صادر می نمایند که وجود بیماری دو جنسیتی فرد واقعی و تایید شده باشد. به همین دلیل حداقل دو روان پزشک معتبر که مورد تایید قوه قضاییه هستند باید عدم تناسب میان جسم و روح فرد را تایید کنند تا این مجوز صادر گردد.
پیگیری چنین پرونده هایی دشوار بوده و بهتر است برای کسب نتیجه مطلوب از یک وکیل با تجربه در خصوص چنین پرونده هایی کمک گرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت وکیل چی مراجعه فرمایید.
کلام آخر
در این مقاله در خصوص تاثیر تغییر جنسیت در ارث صحبت نمودیم. افردادی که دارای بیماری دو جنسیتی هستند می توانند با کسب اجازه از قانون جنسیت خود را تغییر دهند. اگر فردی اقدام به این عمل نماید همچنان از والدین خود ارث می برد اما سهم الارث او مطابق با جنسیت وی در هنگام مرگ والدین است. اگر والدین هم تغییر جنسیت دهند پس از مرگ فرزند می توانند از او ارث ببرند اما میزان ارث آن ها با توجه به جنسیت در زمان انعقاد نطفه تعیین می گردد. افراد مختلف در صورت دارا بودن شرایط می توانند پس از ازدواج هم تغییر جنسیت بدهند. امیدواریم مطالب فوق برای شما مفید بوده باشد. از این که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم. در صورت داشتن انتقاد و پیشنهاد از طریق سایت وکیل چی نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
