اموال افراد اعم از منقول و غیر منقول بعد از فوت آن ها به ارث می رسد. لذا لازم است که به منظور تقسیم ارث به صورت قانونی و تعیین سهم الارث افرادی که به عنوان ورثه متوفی معرفی می شوند مراحل لازم برای گواهی انحصار وراثت انجام گیرد. براساس این گواهی تمام ورثه متوفی مشخص شده و حتی در صورت غایب یا مفقود بودن هر کدام از ورثه، ارث او محفوظ بوده و تقسیم نمی شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی گواهی انحصار وراثت چیست؟ بپرداریم و در این زمینه اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم با ما همراه باشید.
گواهی انحصار وراثت چیست؟
زمانی که فرد فوت می کند کلیه اموال و دارایی هایش به ورثه او می رسد که در این شرایط لازم است که وراث برای انجام انحصار وراثت اقدام کنند. برای این منظور توصیه می شود که به منظور تسریع در روند مراحل قانونی گواهی انحصار وراثت به بهترین وکیل تهران مراجعه کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که انحصار وراثت در صورت تایید فوت فرد و به منظور تعیین ورثه و ذی نفعان انجام می گیرد که برای این منظور وکیل درخواست دریافت این گواهی را تنظیم و به شورای حل اختلاف ارائه می دهد.
زمانی که وراث متوفی برای دریافت سهم الارث خود به ادارات و سازمان های مربوطه مراجعه می کنند بایستی گواهی انحصار وراثت رابه همراه داشته باشند، در واقع این گواهی یک مدرک قانونی برای ذی نفعان و ورثه محسوب می شود و تنها از طریق آن می توانند سهم الارث خود را از اموال متوفی دریافت کنند.
ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که مراحل انحصار وراثت باید به صورت دقیقی و کامل توسط ورثه و یا وکیل قانونی آن ها انجام گیرد تا بتوان در مدت زمان کوتاه مراحل پیگیری این گواهی را طی کرده و آن را دریافت کنید. همچنین لازم است بدانید که انحصار وراثت تنها برای تقسیم اموال و دارایی به جا مانده از متوفی نمی باشد بلکه بدهکاری و بستانکاری فرد نیز در مواردی ممکن است به ارث برسد.
انواع گواهی انحصار وراثت
در توضیح این که گواهی انحصار وراثت چیست؟ لازم است که با انواع آن نیز آشنایی داشته باشید. این گواهی شامل دو نوع محدود و نامحدود می شود که هر کدام از آن ها براساس میزان ارزش اموال و دارایی به جامانده از متوفی مشخص خواهد شد و تفاوت میان این دو نوع گواهی انحصار وراثت در میزان اموال، روند اداری و مدت زمان مورد نیاز برای صدور آن می باشد.
به عبارتی دیگر اگر متوفی مال و اموالی از خود بر جای گذاشته باشد ورثه باید برای اخذ گواهی انحصار وراثت نامحدود اقدام کنند در غیر این صورت انحصار وراثت محدود کافی خواهد بود. نکات مشترک که در طی روند اخذ این دو نوع گواهی باید بدانید به قرار ذیل است:
- هزینه دریافت گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود با هم فرقی ندارد.
- با توجه به این که برای گواهی انحصار وراثت نامحدود نیاز به انتشار آگهی می باشد لذا مدت زمان بیشتری به طول می انجامد.
- زمان صدور گواهی نامحدود و محدود توسط بهترین وکیل کرج به دلیل آشنایی با روند قانونی آن در مدت زمان کوتاهی به اتمام می رسد.
- هر دو نوع گواهی به صورت دائمی می باشد.
برای اقدام به صدور انحصار وراثت محدود و نامحدود لازم است که با اطلاعات قانونی مربوط به هر کدام آشنا باشید که به قرار ذیل است:
- انحصار وراثت محدود: این نوع گواهی برای اموال و دارایی با ارزش کمتر از 30میلیون ریال صادر می شود که برای روند انجام آن، ورثه متوفی باید اقدام به تکمیل فرم استشهادیه محضری در یکی از دفاتر اسناد رسمی کنند و برای این منظور به شهادت سه نفر به عنوان شهود نیاز خواهند داشت که فوت متوفی و این که به جز افرادی که اسامی آن ها اعلام می شود هیچ وارث دیگری ندارد را تایید کنند. بعد از انجام این مراحل قانونی، فرم استشهادیه باید توسط دفترخانه صادر شده و وراث با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی دادخواست گواهی انحصار وراثت محدود را تکمیل کنند.
- انحصار وراثت نامحدود: اگر اموال و دارایی به جامانده از متوفی بیش از 30 میلیون ریال ارزش باشد ورثه برای دریافت انحصار وراثت نامحدود باید اقدام کنند و همان طور که پیشتر نیز گفتیم مدت زمان لازم برای صدور این گواهی در مقایسه با نوع محدود بیشتر است. شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی که وراث برای اخد گواهی انحصار وراثت به آن مراجعه کرده اند یک آگهی مبنی بر کسب اطمینان از نبود شخص ذی نفع دیگر در یکی از روزنامه های کثر الانتشار صادر کرده و بعداز گذشت یک ماه از صدور این آگهی در صورتی که هیچ فردی به عنوان ذی نفع و یا وارث به این مرکز مراجعه نکند، اقدامات لازم برای صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود انجام می شود.
با توجه به آنچه که در مورد این دو نوع گواهی بیان کردیم می توان تفاوت میان آن ها را در میزان ارزش اموال متوفی، مدت زمان صدور و مراحل اخذ گوهی اعلام کرد.
مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت
زمانی که قصد دارید برای گواهی انحصار وراثت از طریق شورای حل اختلاف اقدام کنید لازم است که مدارک مورد نیاز را برای انجام این فرایند حقوقی به همراه داشته باشید. توجه کنید که فرقی ندارد شما به عنوان ورثه یا طلبکار برای اخذ انحصار وراثت اقدام کرده باشید در هر صورت باید مدارک ذیل را آماده کنید:
- گواهی فوت صادر شده از بیمارستان یا ثبت احوال
- استشهاد رسمی که تعداد و نام وراث در آن مشخص شده باشد.
- درصورتی که متوفی متاهل باشد عقدنامه نیز الزامی می باشد.
- شناسنامه باطل شده متوفی
- کپی برابر با اصل شناسنامه وراث
- وصیت نامه متوفی
مراحل انحصار وراثت به چه صورت است؟
برای این که روند دریافت گواهی انحصار وراثت را در مدت زمان کوتاه تری طی کنید باید براساس مراحل ذیل و به صورت گام به گام برای اخذ این گواهی اقدام نمایید:
- تهیه مدارک لازم برای صدور استشهادیه: اولین گام برای اقدام جهت اخذ انحصار وراثت تهیه استشهاد محضری است که ورثه متوفی برای دریافت این فرم باید اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و گواهی فوت را به شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی در زمان حیات تقدیم کنند.
- رفع نقص مدارک و پیگیری استعلامات: برای جلوگیری از طولانی تر شدن روند این درخواست که ممکن است به دلیل نقص مدارک رخ دهد توصیه می کنیم که قبل از ارسال مدارک مورد نیاز، استعلامات لازم در این مورد را انجام دهید.
- ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی: بعد از مشخص شدن تعداد وراث و ذی نفعان باید برای ثبت دادخواست از طریق مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی اقدام کنید.
- انتشار آگهی در روزنامه در صورت لزوم: برای گواهی انحصار وراثت نامحدود انتشار آگهی الزامی می باشد.
- مراجعه به شعبه ارجاعی شورای حل اختلاف: بعد از انتشار آگهی، مالیات بر ارث متوفی تعیین شده و برای اخذ گواهی انحصار وراثت به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
نقش وکیل در دریافت گواهی انحصار وراثت
گاهی داشتن آگاهی و تسلط بر قوانین خاصی در یک حوزه حقوقی می تواند تاثیر بسزایی در نتیجه نهایی داشته باشد و بالعکس اگر مسئله حقوقی در مسیر صحیح و قانونی خود پیش نرود ممکن است دچار خسارت های مادی و معنوی جبران ناپذیری شوید در همین راستا توصیه می کنیم که برای اخذ گواهی انحصار وراثت از وکلای متخصص در این حوزه که از تجربه کافی برخوردارند کمک بگیرید.
وکلایی که با موضوع ارث و یا قانون امور حسبی آشنایی دارند و از اطلاعات کافی در مورد مراحل قضایی دادگاه برخوردار هستند به راحتی می توانند به موکلین خود در دستیابی به حقوق خود کمک کنند. بعد از فوت هر فردی به طور قطع نزدیکان و خانواده او به دلیل مشکلات و فشار روحی ممکن است به درستی قادر به پیگیری مراحل گواهی انحصار وراثت نباشند و یا برخی ورثه به دلیل اختلاف با هم همکاری نکرده و در نتیجه روند رسیدگی گواهی انحصار وراثت به خوبی پیش نرود لذا در چنین شرایطی حضور یک وکیل متخصص و خبره الزامی می باشد.
نکات طلایی در انحصار وراثت
- مدت زمان خاصی برای اخذ گواهی وراثت در قانون تعیین شده است، به عبارتی دیگر هر زمان که بخواهید می توانید برای اخذ این گواهی اقدام کنید. نکته قابل توجه در این حوزه این که اگر تاریخ فوت متوفی بعد از فروردین 95 باشد مشمول جریمه تاخیر در پرداخت مالیات بر ارث و اظهارنامه مالیاتی نخواهد شد.
- طبق قانون ارث، فرزندی که قبل از پدر و مادر خود فوت کرده باشد ارث نمی برد. به عنوان مثال پدری با 4 فرزند را در نظر بگیرید که یکی از فرزندان در سال 98 و مادر در سال 99 فوت کرده باشد در این شرایط وارث پدر فقط 3 فرزند زنده می باشد و حتی نوه پدر که از فرزند فوت شده باشد نیز به عنوان ورثه نمی توان معرفی کرد. در مثال دیگر پدری با 4 فرزند را تصور کنید که پدر در سال 97 و یکی از فرزندان در سال 98 فوت شده باشند در این حالت نوه به عنوان ورثه و قدرالسهم پدر و یا مادرش از پدربزرگ ارث می برد.
- مورد دیگری که در دریافت گواهی انحصار وراثت اهمیت دارد مالیات بر ارث است که در مورد این که این مالیات چقدر است و یا به چه چیزهایی تعلق دارد به طور خلاصه می توان چنین بیان کرد: الف) وراث طبقه اول فردی که به شهادت رسیده باشند مشمول مالیات بر ارث نخواهند شد. ب) وسایل منزل متوفی حتی درصورتی که از ارزش و بهای بالایی هم برخوردار باشند مالیات ندارد. ج) دریافت وجهی که به نام متوفی در بانک است مشمول 3 درصد مالیات بر ارث خواهد شد. د) وسایل نقلیه موتوری 2 درصد مالیات دارند. ه) برای اموال غیر منقول مانند املاک 15 درصد ارزش مالیاتی ملک برای طبقه اول، 30درصد برای طبقه دوم و 60 درصد برای طبقه سوم خواهد بود.
- براساس قانون جدیدی که برای مالیات های مستقیم به تصویب رسیده، نیازی نیست که برای پرداخت مالیات بر ارث تمامی وراث اظهارنامه مالیاتی تنظیم و تحویل دهند. بلکه هر کدام از ورثه به میزان سهم الارث خود مالیات پرداخت می کنند که در این شرایط به همان میزان سهم خود حق تصرف در اموال متوفی و یا فروش آن را خواهند داشت.
- توجه داشته باشید که انحصار وراثت با تقسیم اموال فرق دارد و لازم است بدانید که در پیگیری گواهی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف تقسیم اموال انجام نخواهد شد و حتی لیست اموال هم در این گواهی ذکر نمی گردد تنها نام و هویت هر کدام از ورثه و میزان سهم الارث آن ها مشخص می شود.
- بعد از صدور این گواهی هیچگونه محدودیتی برای اعتراض و یا درخواست اصلاح رای آن وجود ندارد و هر کدام از وراث و یا ذی نفع که ادعا داشته باشند در این مورد اشتباهی رخ داده است می توانند درخواست اصلاح کنند.
- در دادخواست انحصار وراثت خوانده وجود ندارد، به عبارتی دیگر دعوی ترافعی نیست که خوانده داشته باشد.
- در خصوص دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت نیز هیچگونه محدودیتی وجود ندارد و هر کدام از ورثه می توانند با مراجعه به شعبه شورای صادر کننده رای، درخواست کپی برابر با اصل آن را داشته باشند. درمورد انحصار ورثه گم شده نیز باید درخواست مجدد این گواهی را به شورای حل اختلاف ارائه شود.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی گواهی انحصار وراثت چیست؟ و مدارک و مراحل اخذ آن پرداختیم و دانستیم که انحصار وراثت به عنوان یکی از رایج ترین مسائل حقوقی است که هر فردی در طول زندگی خود با آن مواجه می شود و لازم است که برای رسیدگی و دریافت این گواهی مراحل حقوقی آن را پشت سر بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه اخذ گواهی انحصار وراثت می توانید با وکلای متخصص سایت وکیل چی مشورت کنید. در صورت هرگونه انتقاد و پیشنهاد می توانید از طریق سایت وکیل چی با ما در ارتباط باشید.
