نفقه یک تکلیف قانونی و شرعی است که بعد از جاری شدن عقد دائم بر عهده مرد قرار می گیرد و مرد موظف است نیازهای متعارف همسر خود از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن و درمان را تهیه کند. میزان نفقه براساس شأن زن و در نظر گرفتن مواردی از قبیل تحصیلات و و وضعیت خانوادگی او تعیین می شود و قاضی با در نظر گرفتن این موارد رای مربوطه را صادر می کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع نفقه زن چقدر است؟ بپردازیم و در این زمینه اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم با ما همراه باشید.
نفقه شامل چه مواردی می شود؟
در قانون مدنی پرداخت نفقه زن توسط مرد ضروری بیان شده و در صورت عدم پرداخت آن، مرد با ضمانت اجرایی حقوقی و کیفری مواجه می گردد. در متن قانون به میزان نفقه پرداختی توسط مرد هیچگونه اشاره ای نشده است، ولیکن طبق ماده 1107 قانون مدنی نفقه زن شامل مواردی از قبیل البسه، خوراک، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی، مسکن و دیگر مایحتاج ضروری او می شود.
در صورتی که مرد نفقه همسر خود را پرداخت نکند زوجه می تواند با کمک بهترین وکیل تهران به جرم انفاق از همسر خود شکایت کند و هم این که دادخواست مطالبه نفقه را به دادگاه خانواده ارائه دهد. در چنین شرایطی دادگاه بعد از بررسی پرونده میزان نفقه زن را براساس شأن و شرایط اجتماعی و خانوادگی او تعیین کرده و مرد محکوم به پرداخت خواهد شد.
حال این سوال ممکن است پیش آید که نفقه زن چقدر است؟ که در پاسخ آن باید اعلام کرد که در قانون هیچگونه ماده ای به میزان نفقه زن اشاره نکرده و پرداخت این تکلیف قانونی را براساس نیازهای متعارف زن در نظر گرفته است. لذا مقدار نفقه زن در پرونده های مختلفی که در این حوزه به دادگاه خانواده ارائه می شود با هم متفاوت خواهد بود و در مورد این که نفقه زن چقدر است؟ قاضی حکم نهایی را صادر می کند.
براساس آنچه در قانون کشور برای پرداخت نفقه تعیین گردیده مرد موظف است که نیازهای اولیه زوجه را تأمین کند که البته این نیازها براساس شرایط زندگی زوجین مختلف با هم تفاوت دارد اما در حالت کلی نیازهایی که توسط زوج باید در زندگی مشترک تأمین گردد به قرار ذیل است:
- تأمین مسکن: طبق قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده زوج باید مسکن مناسبی که زوجه در آن آسایش و امنیت داشته باشد را برای او تأمین نماید.
- تأمین نیازهای خوراکی: نیازهای متعارف زندگی روزمره مانند تهیه مواد خوراکی اولیه باید توسط زوج تأمین شود.
- تأمین پوشاک و البسه: یکی از نیازهای اصلی زوجه که باید توسط مرد پرداخت شود هزینه های لازم برای تهیه پوشاک مناسب با عرف جامعه است.
- هزینه های مربوط به درمان: یکی از نیازهای اساسی و اولیه هر فردی هزینه های لازم برای درمان است که این مورد نیز جزو نفقه زن به شمار آمده و باید توسط زوج پرداخت شود.
مزایای نفقه کدام است؟
برای بحث در مورد این که مهریه زن چقدر است؟ لازم می دانیم که مهم ترین مزایای نفقه زوجه را اعلام کنیم که به قرار ذیل است:
- از نظر قانون زن می تواند حتی نفقه دوران گذشته خود را نیز از مرد طلب کند، به این معنا که اگر در طول دوران زناشویی در گذشته مرد نفقه زن را پرداخت نکرده باشد، زن می تواند با ارائه درخواست حقوقی به دادگاه جهت دریافت نفقه گذشته خود اقدام کند.
- پرداخت نفقه زن هیچ ربطی به وضعیت مالی و اقتصادی زن ندارد. به عنوان مثال برخلاف تصور برخی افراد زنان شاغلی که نیازهای مالی خود را تأمین می کنند نیز همانند خانم های خانه دار مستحق دریافت نفقه می باشند.
- پرداخت نفقه تکلیف قانونی و شرعی مرد بوده و هیچ ربطی به استطاعت مالی او ندارد به عبارتی دیگر توانایی مالی مرد را نمی توان شرطی برای پرداخت نفقه اعلام کرد. زیرا طبق قانون در تعیین میزان نفقه زوجه، وضعیت مالی مرد در نظر گرفته نمی شود بلکه ملاک پرداخت نیازهای متعارف و شأن اجتماعی و خانوادگی زن است. لذا این که نفقه زن چقدر است؟ بعد از بررسی و تحقیق کارشناس قضایی در مورد وضعیت خانوادگی زن اعلام می شود.
- تقاضای نفقه از طرف زن به عنوان یک طلب ممتاز محسوب می شود، به این معنا که حتی در صورت ورشکستگی و یا فوت مرد، نفقه زن در اولویت سایر بدهی ها قراردارد و ابتدا باید قبل از پرداخت بدهی های دیگر، نفقه پرداخت شود.
- زن به دو طریق می تواند برای طلب نفقه از طریق قانون اقدام کند: یکی این که درخواست حقوقی دریافت نفقه را به دادگاه خانواده ارائه دهد و در حالت دیگر می تواند به دلیل عدم پرداخت نفقه که نوعی جرم نیز محسوب می شود از مرد شکایت کند.
در چه صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟
- تمکین: طبق ماده 1108 قانون مدنی چنانچه زن بدون داشتن مانع شرعی از شوهر خود تمکین نکند نفقه به او تعلق نمی گیرد، به عبارتی دیگر از این قانون می توان چنین استنباط کرد و عدم تمکین زن را به عنوان مجوزی برای پرداخت نکردن نفقه به شمار آورد. البته در مواردی ممکن است عدم تمکین زن از نظر قانون و شرع بلامانع باشد مانند بیماری.
مورد دیگری که به تمکین اشاره دارد اقامت در منزل شوهر است، زن باید در منزلی که شوهرش انتخاب و تهیه کرده سکونت داشته باشد مگر این که در سند ازدواج به صورت دقیق و واضح قید شده باشد که انتخاب محل زندگی با زوجه است.
- طلاق: بعد از طلاق در دوران عده شوهر موظف است که نفقه زن را پرداخت کند مگر آن که طلاق از نوع بائن باشد. همچنین طبق ماده 1109 قانون مدنی در صورت باردار بودن زن از شوهر، تا زمان وضع حمل، شوهر باید نفقه او را بپردازد. ذکر این نکته نیز لازم است که در طلاق رجعی که به دلیل عدم تمکین زن می باشد نفقه به زوجه تعلق نمی گیرد.
- فسخ نکاح: یکی دیگر از مواردی که طبق قانون، زن مستحق دریافت نفقه نمی باشد فسخ نکاح است. ماده 1120 الی 1125 قانون مدنی به موارد جایز برای فسخ نکاح به صورت واضح اشاره کرده است که شامل اختگی در مردان، ناتوانی جنسی، قطع آلت تناسلی مرد، جنون هر کدام از زوجین می شود.
نفقه در دوران عقد به چه صورت است؟
در صورتی که زوجین بعد از عقد دائم مدت زمانی را به عنوان حد فاصل میان عقد و مراسم ازدواج برای شروع زندگی مشترک تعیین کرده باشند براساس روند قضایی در این دوران مرد مشمول پرداخت نفقه به زن نخواهد بود، ولکین اگرتاریخ دقیق عروسی مشخص نشده باشد و یا به عبارتی دیگر زن بلاتکلیف بماند زن می تواند تقاضای دریافت نفقه کند.
طبق ماده 1085 قانون مدنی، زن می تواند تا زمانی که مرد تمام مهریه او را پرداخت نکرده است از تمکین خودداری کند که این مورد موجب باطل شدن حق نفقه نخواهد شد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در اصطلاح حقوقی لزوم تمکین زن بیان گر زندگی مشترک میان زن و مرد خواهد بود به همین دلیل در دادگاه این وظیفه بر عهده مرد است که عدم تمکین همسرش را به اثبات برساند که این حالت را ناشزه می نامند.
میزان نفقه زن چقدر است؟
همان طور که پیشتر نیز گفتیم تعیین هزینه های زن طبق شرایط و اوضاع اجتماعی و خانوادگی او تعیین می شود لذا نمی توان عدد و رقم دقیقی در پاسخ به سوال نفقه زن چقدر است؟ بیان کرد. به همین دلیل قانونگذار برای این منظور از واژه نیازهای متعارف به جای نفقه استفاده کرده است و در مورد نیازهای اساسی هیچگونه بحثی در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده به میان نیامده است.
شئونات و سطح اجتماعی خانواده زوجه، عرف منطقه زندگی و وضعیت مالی مرد را می توان به عنوان ضابطه و ملاک اصلی تعیین نفقه اعلام کرد، البته در صورتی که زوجین در مورد میزان نفقه با هم به توافق نرسند دادگاه موارد فوق الذکر را به عنوان ملاک تعیین میزان نفقه قرار داده و حکم صادر می کند.
مرد وظیفه دارد در حد توان مالی خود منزلی را برای سکونت زن تهیه کند البته منزل فوق الذکر بایستی متناسب با شئونات زن باشد در غیر این صورت براساس نظر کارشناس مرد مکلف می گردد که منزلی را که با شرایط زن توسط کارشناس قضایی اعلام شده برای زوجه تهیه کند. در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی مرد دادگاه بعد از بررسی های کارشناسی در این زمینه میزان هزینه های زن را تعیین می کند که در این شرایط یکی از دو حالت ذیل رخ می دهد:
- مرد از توانایی مالی کافی برای پرداخت نفقه همسر خود برخوردار است و به عمد از آن امتناع می ورزد که در چنین موردی دادگاه حکم پرداخت نفقه را صادر کرده و مرد ملزم به پرداخت می گردد. البته در این مورد طبق قانون حمایت از خانواده مجازات هایی نیز برای مرد تعیین می شود.
- عدم پرداخت نفقه از سوی مرد، به دلیل عدم توانایی مالی او است. که در این چنین شرایطی زن می تواند با کمک بهترین وکیل طلاق در تهران درخواست طلاق را تنظیم و به دادگاه ارائه دهد.
نفقه زن خانه دار چقدر است؟
همان طور که گفتیم نفقه زن براساس شأن اجتماعی و خانوادگی او تعیین می شود لذا اگر سوال نفقه زن چقدر است؟ برای زنان خانه دار بیان شود براساس قانون جاری و فرایند قضایی دادگاه های کشور نمی توان مبلغ ثابتی برای زنان خانه دار به عنوان نفقه لحاظ کرد. لذا در این مورد نیز چون هیچگونه معیار و ملاکی برای تعیین نفقه زن خانه دارد وجود ندارد در این مورد دادگاه پرونده را به کارشناس دادگستری برای بررسی و تعیین مبلغ نفقه ارجاع می دهد و در نهایت قاضی براساس نظریه کارشناسی رای نهایی را صاد می کند.
توجه داشته باشید که کارشناسان برای اعلام میزان نفقه زن خانه دار علاوه بر نیازهای متعارف زندگی ممکن است نیازهای متناسب با وضعیت زن را نیز در این زمینه لحاظ قرار دهند به عنوان مثال اگر زن به دلیل شرایط زندگی خود به خدمتکار نیاز داشته باشد و یا این که به دلیل بیماری ملزم به دراختیار داشتن پرستار باشد هزینه این موارد نیز جزو نفقه خواهد بود.
نحوه دریافت نفقه به چه صورت است؟
زوجه می تواند برای دریافت نفقه خود از دو طریق کیفری و حقوقی اقدام کند:
- طرح دعوی کیفری برای دریافت نفقه: عدم پرداخت نفقه به زوجه توسط مرد، طبق قانون مجازات اسلامی جرم شناخته می شود و قانونگذار برای مجازات آن حبس تعیین کرده است. لذا زن می تواند با مراجعه به دادسرای محل سکونت مشترک خود با همسر و با کمک بهترین وکیل خانواده در تهران شکوائیه ای را برای عدم پرداخت نفقه تنظیم و بعد از باطل کردن تمبر به دایره ارجاع دادسرا تقدیم کند.
پرونده برای بررسی و انجام تحقیقات اولیه به کلانتری ارجاع داده می شود و در صورت تحقق موضوع حکم مجازات زوج صادر می گردد.
- طرح دعوی حقوقی در مراجع قضایی: روش دیگر برای دریافت نفقه ارائه دادخواست حقوقی است که برای انجام آن زن باید دادخواستی را با ذکر تاریخ دقیقی که از آن روز مرد نفقه پرداخت نکرده را تنظیم و از طریق مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی و یا شورای حل اختلاف محل سکونت مشترک با همسر، برای ثبت آن اقدام کند. (لازم است که بدانید که شورای حل اختلاف به دادخواست های دریافت نفقه زیر 200 میلیون ریال رسیدگی می کند.)
بعد از ثبت تقاضا، جلسه ای با حضور زوجین تشکیل می شود و پرونده به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می گردد و بعد از ارائه نظریه کارشناسی و رای به نفع زن برای دریافت نفقه، مرد محکوم به پرداخت می شود.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی پرسش نفقه زن چقدر است؟ پرداختیم و اطلاعاتی را در مورد شرایط دریافت نفقه و مزایای آن در اختیار شما عزیزان قرار دادیم. در صورت مواجه به این دعاوی می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مراجعه به سایت وکیل چی از وکلای حرفه ای و متخصص کمک بگیرید. در صورت هرگونه انتقاد و پیشنهاد می توانید از طریق سایت وکیل چی با ما در ارتباط باشید.
